- ویژگی های پل صراط
- اعمالی که باعث لغزش در صراط می شود
- اعمالی که باعث عبور سریع و راحت از صراط می شود
- عوامل پایداری بر صراط
- احادیث درباره صراط
- مواقف پل صراط
- معنی صراط مستقیم
ویدیو دانستنی های پل صراط
دریافت
مدت زمان: 5 دقیقه 38 ثانیه
1.ویژگی های پل صراط:
بر اساس دین اسلام پلی است که در روز قیامت هر فردی برای ورود به بهشت باید از آن بگذرد. گفته شده که این پل نازک‌تر از مو و برنده‌تر از شمشیر است که باعث می‌شود گناهکاران در زیر آن افتاده و مورد عذاب الهی قرار گیرند. از نظر استاد علم شیعه حجت اله رزکی پل صراط کنایه از راه رسیدن به خدا است و باریکی آن نشان از سختی راه است.، الدرّ المنثور: ۱/۲۵،
بر اساس روایات،پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به همراه امام علی علیه السلام اولین افرادی هستند که از صراط عبور می‌کنند
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: الصِّراطُ، أدَقُّ مِن الشَّعرَةِ و أحَدُّ مِنَ السَّیفِ.
صراط، باریک تر از مو و تیزتر از شمشیر است.، بحار الأنوار: ۸/ ۶۵/۲،
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: إنَّ عَلى جَهَنَّمَ، جِسرا أدَقَّ مِن الشَّعرِ و أحَدَّ مِنَ السَّیفِ.
بر روى جهنّم، پلى است که از مو باریک تر و از شمشیر تیزتر است.، کنز العمّال: ۳۹۰۳۶،
امام صادق علیه السلام: الصِّراطُ، أدَقُّ مِن الشَّعرِ و مِن حَدِّ السَّیفِ.
صراط، از مو و از لبه شمشیر باریک تر است.، بحار الأنوار: ۸/۶۴/۱،
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: ... ثُمّ یُوضَعُ علَیها [ أی عَلى جَهَنَّمَ، ]الصِّراطُ···
علَیها ثلاثُ قَناطِرَ:
فأمّا واحِدَةٌ فعَلَیها الأمانَةُ و الرَّحِمُ، و أمّا ثانیها فعلَیها الصلاةُ، و أمّا الثالثةُ فعلَیها عَدلُ رَبِّ العالَمِینَ لا إلهَ غَیرُهُ.
··· آن گاه، صراط [ بر روى جهنّم ] گذاشته مى شود...
روى آن سه پل قرار دارد: روى یکى از آن ها امانتدارى و خویشاوندى جاى دارد، روى دومى نماز و روى سومى عدالتِ پروردگارِ جهانیان که خدایى جز او نیست.، بحار الأنوار: ۸/۶۵/۲،
2.اعمالی که باعث لغزش در صراط می شود:
امام صادق علیه السلام ـ درباره آیه، همانا پروردگار تو سخت در کمین است، الفجر: ۱۴، ـ فرمود:
قَنطَرَةٌ على الصِّراطِ لا یَجُوزُها عبدٌ بِمَظلِمَةٍ.
[ کمینگاه ] پلى است بر روى صراط که هر بنده اى مظلمه اى به گردن داشته باشد، نمى تواند از آن بگذرد.، ثواب الأعمال: ۳۲۱/۲،
3.اعمالی که باعث عبور سریع و راحت از صراط می شود:
رسول اعظم(ص) در روایتی فرموده اند: اگر انسان دو ویژگی را دارا باشد خداوند، درقیامت به او بال هایی می دهد تا برفراز بهشت پرواز کند.
قَالَ النبی (ص) إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ أَنْبَتَ اللَّهُ لِطَائِفَةٍ مِنْ أُمَّتِی أَجْنِحَةً فَیَطِیرُونَ مِنْ قُبُورِهِمْ إِلَى الْجِنَانِ یَسْرَحُونَ فِیهَا وَ یَتَنَعَّمُونَ کَیْفَ شَاءُوا فَتَقُولُ لَهُمُ الْمَلَائِکَةُ هَلْ رَأَیْتُمْ حِسَاباً فَیَقُولُونَ مَا رَأَیْنَا حِسَاباً فَیَقُولُونَ هَلْ جُزْتُمْ عَلَى الصِّرَاطِ فَیَقُولُونَ مَا رَأَیْنَا صِرَاطاً فَیَقُولُونَ لَهُمْ هَلْ رَأَیْتُمْ جَهَنَّمَ فَیَقُولُونَ مَا رَأَیْنَا شَیْئاً فَتَقُولُ الْمَلَائِکَةُ مِنْ أُمَّةِ مَنْ أَنْتُمْ فَیَقُولُونَ مِنْ أُمَّةِ مُحَمَّدٍ ص فَیَقُولُونَ نَشَدْنَاکُمُ اللَّهَ حَدِّثُونَا مَا کَانَتْ أَعْمَالُکُمْ فِی الدُّنْیَا فَیَقُولُونَ خَصْلَتَانِ کَانَتَا فِینَا فَبَلَّغَنَا اللَّهُ هَذِهِ الْمَنْزِلَةَ بِفَضْلِ رَحْمَتِهِ فَیَقُولُونَ وَ مَا هُمَا فَیَقُولُونَ کُنَّا إِذَا خَلَوْنَا نَسْتَحِی أَنْ نَعْصِیَهُ وَ نَرْضَى بِالْیَسِیرِ مِمَّا قَسَمَ لَنَا فَتَقُولُ الْمَلَائِکَةُ یَحِقُّ لَکُمْ هَذَا
پیامبر خدا (ص) فرمود: وقتى روز قیامت فرا رسد، خداوند به گروهى از امتم بال می دهد تا با آنها از آرامگاهشان به سمت بهشت پرواز کنند، در آنجا خوش و مرفّه «هر طورى که بخواهند» به سر مى برند، فرشتگان به آنها می گویند:آیا شما حساب را دیدید؟ جواب مى دهند؛ ما حسابى ندیدیم.آیا در پل صراط مجازات شدید؟ جواب مى دهند: ما پل صراطى ندیدیم.سپس مى گویند: آیا جهنّم را دیدید؟ مى گویند: ما چیزى ندیدیم.آنگاه فرشتگان مى گویند: شما از امّت کدام پیامبرید؟ جواب مى دهند: از امّت حضرت محمّد(ص).فرشتگان مى گویند شما را به خدا سوگند، بگویید؛ کار شما در دنیا چه بود؟ مىگویند: ما دو خصلت داشتیم که خداوند به خاطر آن این مقام را با لطف و رحمت خود مرحمت کرد.مى پرسند: آن دو خصلت چه بودند؟ مى گویند: در خلوت از خدا شرم مى کردیم مرتکب گناه شویم، دیگر آن که هر چه خداوند روزى ما کرده بود راضى بودیم.فرشتگان مى گویند، این مقام زیبنده شماست .مجموعه ورام، آداب و اخلاق در اسلام، ص: 423
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: أسبِغِ الوُضُوءَ؛ تَمُرَّ على الصِّراطِ مَرَّ السَّحابِ. وضو را کامل بگیر؛ تا از صراط همچون ابر بگذرى.، بحار الأنوار: ۷۶/۴/۸،
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: أثبَتُکُم قَدَما على الصِّراطِ، أشَدُّکُم حُبّا لأِهلِ بَیتی. پایدارترین شما بر صراط، کسى است که محبّتش به اهل بیت من بیشتر باشد.، فضائل الشیعة: ۴۸/۳،
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: یا عَلِیُّ !، إذا کانَ یَومُ القِیامَةِ أقعُدُ أنا و أنتَ و جَبرَئیلُ على الصِّراطِ فلا یَجوزُ على الصِّراطِ، إلاّ مَن کانَت مَعهُ بَراءةٌ بِوَلایَتِکَ. اى على! چون روز قیامت شود، من و تو و جبرئیل بر صراط مى نشینیمو هیچ کس از صراط نخواهد گذشت، مگر این که جواز ولایت تو را با خود داشته باشد.، بحار الأنوار: ۸/۷۰/۱۹،
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ـ به على علیه السلام ـ فرمود: ما ثَبَتَ حُبُّکَ فی قَلبِ امرِئٍ مُؤمِنٍ؛ فَزَلَّت بهِ قَدَمُهُ على الصِّراطِ، إلاّ ثَبَتَ لَهُ قَدَمٌ؛حتّى أدخَلَهُ اللّه ُ بِحُبِّکَ الجَنَّةَ. محبّت تو در دل هیچ مؤمنى جاى نگرفت؛مگر این که هرگاه پایش بر صراط بلغزد، گام دیگرش استوار شود، تا آن که [ سرانجام ] خداوند به سبب محبّتش به تو، او را به بهشت در آورَد.، فضائل الشیعة: ۴۸/۴،
موسى علیه السلام ـ در مناجات ـ گفت: إلهی ! ما جَزاءُ مَن تلا حِکمَتَکَ سِرّا و جَهرا ؟قالَ: یا موسى !، یَمُرُّ على الصِّراطِ کالبَرقِ. بار خدایا ! پاداش کسى که حکمت تو را آشکارا و پنهانى تلاوت کند چیست؟فرمود: اى موسى ! از صراط همچون برق مى گذرد.، بحار الأنوار: ۹۲/۱۹۷/۳،
امام صادق علیه السلام: الناسُ یَمُرُّونَ على الصِّراطِ طَبَقاتٍ: ··· فَمِنهُم مَن یَمُرُّ مِثلَ البَرقِ و مِنهُم مَن یَمُرُّ مِثلَ عَدْوِ الفَرَسِ. و مِنهُم مَن یَمُرُّ حَبْوا، و مِنهُم مَن یَمُرُّ مَشْیا و مِنهُم مَن یَمُرُّ مُتَعَلِّقا، قد تَأخُذُ النارُ مِنهُ شَیئا و تَترُکُ شیئا. مردم در گذشتن از صراط به چند گروه تقسیم مى شوند: برخى مانند برق مى گذرند، برخى مانند اسب به تاخت مى روند برخى با سینه خیز مى گذرند و برخى پیاده مى روندو بعضى هم در حالى مى گذرند که خود را به آن آویخته اند و آتش قسمتى از بدن آنها را گرفته و قسمتى را نگرفته است.، الأمالی للصدوق: ۲۴۲/۲۵۷، میزان الحکمه، جلد ششم.
محبت به امیرالمومنین: کسى که حضرت على علیه السلام را دوست داشته باشد از پل صراط مانند برق جهنده می گذرد.(فضائل الشیعة با ترجمه، ص 5، حدیث 1
و باز در حدیثی آمده است: هر کسى مشتاق است که از پل صراط مثل باد تند پاییزى بگذرد و خود را بدون حساب به بهشت جاویدان برساند، ولایت ولىّ و وصىّ و مصاحب و خلیفه من، على بن ابى طالب علیه السّلام را بپذیرد و بر دل بسپارد. و هر کسى مىخواهد در آتش جهنم سرنگون شود، ولایت على بن ابى طالب علیه السّلام را رها کند. (شواهد التنزیل، ترجمه روحانى، ص42.
همچنین است درباره حضرت فاطمه علیهاالسلام که فرموده اند آن حضرت و شیعیانش چون برق از صراط می گذرند. (ثواب الاعمال، ترجمه حسن زاده، ص 505)
اهمیت دادن به نماز جماعت در هر حال و مکانی: و کسى که بر آن باشد که در هر جا و در هر موقعیت و فرصتى، نماز خود را به جماعت بخواند، (در روز قیامت) جزو اولین گروه با سبقتگیرندگان، با چهرهاى روشنتر از ماه شب چهاردهم (بدر) به سرعت برق از پل صراط خواهد گذشت، و به ازاى هر روز و یا شبى که توفیق شرکت در نماز جماعت را داشته است ثواب یک شهید را به او خواهند داد.(پاداش نیکىها و کیفر گناهان، ص 746 و ثواب الاعمال عقاب الاعمال، شیخ صدوق، ترجمه حسن زاده، ص673 )
رعایت اول وقت بودن نماز نیز از این جمله است: یکى از صحابهى پیغمبر «صلّى اللّه علیه و آله و سلّم» گفته: هر کس مدام پنج نماز را اول وقت بخواند خداوند نُه عنایت در حق او بفرماید: محبوب خدا شود، بدنش سالم ماند، ملائکه از او محافظت کنند، برکت در خانهاش پدید آید، سیماى صالحان پیدا کند، دلش نرم شود، از پل صراط چون برق جهنده بگذرد، از آتش نجات یابد، در جوار خدا با کسانى مأنوس شود که نه ترسى دارند و نه اندوهى.(نصایح، ص 296
و هر کس یک شبانه روز در یک بیمارى درد کشد، و رنج خود را به عیادتکنندگان شکایت نکند، پروردگار در روز بازپسین وى را با ابراهیم [خلیل الرّحمن] علیه السّلام مبعوث فرماید، تا از پل صراط بگذرد همانند برقى جهنده
رسول خدا فرمود: هر کس از دسترنج خود بخورد، مثل برق از پل صراط خواهد گذشت. النّبیّ «ص»: من أکل من کدّ یده، مرّ على الصّراط کالبرق الخاطف.(الحیاة با ترجمه احمد آرام، ج5، ص 432) از این روایت می توان استفاده کرد اصل بر این است که بندگان به آسانی از صراط عبور کنند به شرط آنکه ستم نکنند و الا نیازی به انجام کارهای سخت نیست همین که بد نباشیم کافی است وگرنه چرا کسی که از دسترنج حلال خود می خورد مستحق پاداشی به این بزرگی است. البته رعایت حلال و حرام هم گاهی سخت می شود و جز از پرهیزکاران ساخته نیست .
صبر بر بیماری و هر کس یک شبانه روز در یک بیمارى درد کشد، و رنج خود را به عیادتکنندگان شکایت نکند، پروردگار در روز بازپسین وى را با ابراهیم [خلیل الرّحمن] علیه السّلام مبعوث فرماید، تا از پل صراط بگذرد همانند برقى جهنده. (من لا یحضره الفقیه، ترجمه غفارى، ج5، ص305
تعجبی ندارد اگر بزرگترین پاداشها برای کسانی باشد که متخلق به اخلاقی الهی باشند اصلا هدف از بعثت پیامبران، آموزش مکارم اخلاق است. کسی که آرام و صبور است هر چند بسیار درد دارد، از بزرگواریهای اخلاقی برخوردار است و خدا چنین خلقیاتی را بسیار دوست دارد.
صبر کردن بر بدهکار: هر کس به برادر دینى خود قرض دهد، خداوند در برابر هر درهمى، به وزن کوه احد و رضوى و طور سینا برایش حسنه در نظر گیرد و اگر هنگام فرا رسیدن موقع پرداخت قرض با او خوب تا کند و مدارا نماید، در روز حسابرسى، برق آسا و بدون حسابرسى و دیدن عذاب، به راحتى از پل صراط عبور خواهد کرد.(ثواب الاعمال، ترجمه حسن زاده، ص667
روزه ماه رجب؛ هر کس ده روز از ماه رجب را روزه بدارد، خداوند دو بال سبز آراسته به مروارید و یاقوت بر او نهد که همانند نور گذرنده از پل صراط به سوى بهشت پرواز کند. (ثواب الاعمال، ترجمه حسن زاده، ص137 پاداش روزه ماه رجب، ص 133
شب زنده داری: هر کس یک چهارم شب را نماز گزارد، در صف نخستین رستگاران باشد تا آنگاه که همچون تندبادى از پل صراط بگذرد و بدون حسابرسى به بهشت در آید. (ثواب الاعمال، ترجمه حسن زاده، ص111، پاداش شبزندهدارى با قرآن، ص 111
صدقه دادن: از پیغمبر - صلّى اللّه علیه و آله و سلّم- نقل شده که: راجع به صدقه از شیطان پرسیدم که چرا جلوگیرى مىکنى؟ گفت: اى محمد! چون ببینم کسى صدقه مىدهد گویا اره بر سر من نهادهاند و مانند چوب مىبرند، پرسیدم: چرا؟
گفت: صدقه پنج خاصیت دارد: مال را زیاد کند، بیمار را شفا دهد، بلا را بگرداند، صاحبش چون برق جهنده از پل صراط بگذرد، و بىحساب وارد بهشت شود، (در جایى که حقوق مردم ذمهاش نباشد) گفتم: خدا عذابت را زیاد کند. (نصایح، 238)
بعضی چیزهای دیگر نیز مثل مداومت بر خواندن قرآن، خواندن بعضی نمازهای مخصوص شبهای رمضان، مداومت بر بعضی سوره های قرآن و ... که برای نقل روایاتشان مجالی دیگر لازم است .
اما قابل تذکر است که این اعمال در صورتی کمک کننده و اثر گذارند که اولا قبول شده و در پرونده عملمان درج گردند ثانیا با گناهان دیگر ضایع نشده و محو نشوند و تا هنگام گذر از صراط باقی بمانند زیرا گناهان ما، حسنات ما را روز قیامت از بین می برند همچنین چه بسا همه اعمالمان را به جهت یک حق الناسی که به گردن داریم،از دست بدهیم .
4. عوامل پایداری بر صراط
.
5.احادیث درباره صراط:
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: إنّ الصِّراطَ بینَ أظهُرِ جَهَنَّمَ دَحضُ مَزَلَّةٍ
همانا صراط بر روى جهنّم کشیده شده و لغزنده است.، کنز العمّال: ۳۹۰۳۴،
امام على علیه السلام: وَ اعلَمُوا أنَّ مَجازَکُم على الصِّراطِ و مَزالِقِ دَحضِهِ و أهاوِیلِ زَلَلِهِ و تاراتِ أهوالِهِ.
بدانید که گذر شما از صراط است و از لغزشگاههاى آن و هراسهاى لغزیدنهایش و وحشتهاى متناوبش.
، نهج البلاغة: الخطبة ۸۳،
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: و الناسُ على الصِّراطِ، فَمُتَعَلِّقٌ بِیَدٍ و تَزُولُ قَدَمٌ، و یَستَمسِکُ بِقَدَمٍ.
و مردم بر صراط، برخى با دست آویزانند، بعضى پاىْ لغزان، و برخى پابرجا.، بحار الأنوار: ۸/۶۵/۲،
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: و الناسُ علیهِ کالبَرقِ و کَطَرفَةِ العَینِ و کَأجاوِدِ الخَیلِ و الرِّکابِ و شَدّا على الأقدامِ.فَناجٍ مُسَلَّمٌ و مَخدوشٌ مُرسَلٌ، و مَطروحٌ فیها.
در عبور از صراط، برخى از مردم چون برق مى گذرند، برخى چون چشم به هم زدنى، برخى مانند اسبان و شتران تندرو و برخى مانند افراد پاى بسته.پس عدّه اى حتماً نجات مى یابند و عدّه اى زخمى و خونى به آهستگى مى گذرند و عدّه اى در آن، دوزخ، مى افتند.، کنز العمّال: ۳۹۰۳۴،
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: فمِنهُم مَن یَمضِی علَیهِ کَلَمحِ البَرقِ و مِنهُم مَن یَمضِی علَیهِ کَمَرِّ الرِّیحِ
و مِنهُم مَن یُعْطى نُورا إلى مَوضِعِ قَدَمیهِ و مِنهُم مَن یَحبُو حَبوا و تَأخُذُ النارُ مِنهُ بِذُنوبٍ أصابَها.
عدّه اى از صراط همچون برق مى گذرند و عده اى همچون باد
و به عدّه اى نورى داده مى شود که جلوى پایشان را روشن مى بینندو عدّه اى چهار دست و پا مى گذرند و به سبب گناهانى که کرده اند، آتش قسمتى از آنها را فرا مى گیرد.
6.مواقف صراط
یکی از سختی‌های صراط، وجود عقبه ها و به تعبیر دیگر، وجود ایست و بازرسی‌هایی است که در آن وجود دارد. شیخ صدوق معتقد است عقبه‌های صراط، واجبات و حرامهایی است که انسان در دنیا باید آنها را رعایت می‌کرد، هر یک از این عقبه‌ها به نام یکی از این واجبات و حرام‌ها هستند، اگر در آن کار کوتاهی کرده باشد در هر عقبه تا هزار سال مورد بازخواست قرار می‌گیرد و اگر به درستی در دنیا از عهده آن برآمده باشد به سرعت به عقبه دیگر و در نهایت به بهشت می‌رسد
7.معنی صراط مستقیم:
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ـ درباره آیه، ما را به صراط مستقیم هدایت فرما، الفاتحة: ۶، ۷، ـ فرمود:
إهدِنا، أرشِدْنا، الصِّراطَ المُستَقیمَ، یَعنِی، دِینَ الإسلامِ؛ لأنَّ کُلَّ دِینٍ غیرَ الإسلامِ فَلَیسَ بِمُستَقیمٍ،؛الذی لیسَ فیهِ التَّوحیدُ، .
صِراطَ الذینَ أنْعَمْتَ علَیهِم، یَعنِی بهِ النَبِیِّینَ و المُؤمِنِینَ الذینَ أنعَمَ اللّه ُ علَیهِم بِالإسلامِ و النبوَّةِ،
غَیرِ المَغْضوبِ علَیهِم، یقولُ: أرشِدْنا غَیرَ دِینِ هؤلاءِ الذینَ غَضِبتَ علَیهِم و هُمُ الیَهودُ، و لا الضّالِّینَ، و هُمُ النَّصارى.
اهدنا، یعنى ما را رهنمون شو، صراط مستقیم، یعنى دین اسلام؛
زیرا هیچ دینى جز اسلام راست و مستقیم نیست؛، چون توحید و یگانه پرستى در آن نیست.
صراط کسانى که نعمتشان دادى، یعنى، پیامبران و مؤمنان، که خداوند نعمت اسلام و نبوّت را ارزانیشان داشت،
نه غضب شدگان، مى فرماید: مارا به غیر دین آنان که بر ایشان خشم گرفته اى یعنى یهود، راهنمایى فرما، و نه گمراهان، یعنى نصارا.
امام على علیه السلام: أنا صِراطُ اللّه ِ المُستَقیمُ، و عُروَتُهُ الوُثقى التی لا انفِصامَ لها.
منم صراط مستقیم خدا و محکمترین دستگیره او که ناگسستنى است.، بحار الأنوار: ۸/۷۰/۱۹،
امام زین العابدین علیه السلام: نَحنُ الصِّراطُ المُستَقیمُ، و نحنُ عَیبَةُ عِلمِهِ.
ماییم صراط مستقیم و ما صندوق علم او هستیم.، معانی الأخبار: ۳۵/۵
امام صادق علیه السلام ـ درباره معناى صراط ـ فرمود: هُو الطَّریقُ إلى مَعرِفَةِ اللّه ِ عَزَّ و جلَّ و هُما صِراطانِ: صِراطٌ فی الدُّنیا و صِراطٌ فی الآخِرَةِ.
فأمّا الصِّراطُ الذی فی الدُّنیا فهُو الإمامُ المَفروضُ الطاعَةِ. مَن عَرَفَهُ فی الدُّنیا و اقتَدى بِهُداهُ، مَرَّ على الصِّراطِ الذی هو جِسرُ جَهَنَّمَ فی الآخرةِ.
آن راه شناخت خداوند عزّ و جلّ است و دو صراط وجود دارد: صراطى در دنیاست و صراطى در آخرت.صراط دنیا همان امامى است که اطاعتش واجب است.هرکه در دنیا او را بشناسد و از راهنماییهایش پیروى کند، از صراط آخرت که پلى است بر روى دوزخ، بگذرد. بحار الأنوار: ۲۴/ ۱۱/۳
امام صادق علیه السلام: الصِّراطُ المُستَقیمُ، أمیرُ المؤمنینَ عَلِیٌّ علیه السلام. صراط مستقیم، امیر المؤمنین على علیه السلام است.، معانی الأخبار: ۳۲/۲،
امام صادق علیه السلام ـ درباره آیه، ما را به صراط مستقیم هدایت فرما، الفاتحة: ۶، ـ فرمود: أرشِدْنا الصِّراطَ المُستَقیمَ، أرشِدْنا لِلُزُومِ الطَّریقِ المُؤَدِّی إلى مَحَبَّتِکَ و المُبَلِّغِ إلى جَنَّتِکَ، مِن أن نَتَّبِعَ أهواءَنا فَنَعطَبَ.
یعنى ما را به راه راست رهنمون شو، مارا به پیمودن راهى که به محبّت تو مى انجامد و به بهشتت مى رساند، رهنمون شو؛تا از هواهاى نفْس خود پیروى نکنیم و به هلاکت نیفتیم.، بحار الأنوار: ۴۷/۲۳۸/۲۳،
التفسیر المنسوب إلى الإمام العسکرى علیه السلام ـ درباره آیه، ما را به صراط مستقیم هدایت فرما،، الفاتحة: ۶، ـ فرمود: آدمى مى گوید: أدِمْ لَنا تَوفِیقَکَ الذی بهِ أطَعناکَ فی ماضِی أیّامِنا حتّى نُطِیعَکَ کذلکَ فی مُستَقبَلِ أعمارِنا.، الصِّراطُ المُستَقیمُ هُو صِراطانِ: صِراطٌ فی الدُّنیا و صِراطٌ فی الآخِرَةِ.
فأمّا الصِّراطُ المُستَقیمُ فی الدُّنیا، فهُو ما قَصُرَ عنِ الغُلُوِّ، و ارتَفَعَ عنِ التَّقصیرِ و استَقامَ فلَم یَعدِلْ إلى شَیءٍ مِنَ الباطِلِ و أمّا الطَّریقُ الآخَرُ، فهُو طریقُ المُؤمنینَ إلى الجَنَّةِ الذی هو مُستَقیمٌ.
آن توفیقى را که عطایمان کردى تا در ایّام گذشته عمرِ خود طاعتت کنیم بر ما ادامه بده تا در ایّام مانده عمر خود نیز طاعتت کنیم. صراط مستقیم دو گونه است: صراطى در دنیا و صراطى در آخرت. صراطِ مستقیمِ در دنیا، همان راهى است که از افراط و تفریط به دور است. راه میانه است و به سوى باطل کمترین انحرافى ندارد و صراط آخرت، همان راه مؤمنان به سوى بهشت است که راهى است مستقیم.
التفسیر المنسوب إلى الإمام العسکریّ علیه السلام: ۴۴ / ۲۰،
از ابن عباس روایت شده است که بر جسر (پل) جهنم هفت موقف و بازداشتگاه است، در اولین موقف از توحید سوال می‌شود اگر عقیده‌ی او در مورد توحید کامل باشد به موقف دوم می‌رسد که درباره‌ی نماز از او سوال می‌شود هرگاه نماز را صحیح انجام داده است، به بازداشتگاه سوم انتقال داده می‌شود، و در آن از زکات سوال می‌شود و پس از آن نوبت به روزه خواهد رسید و پس از آن موقف پنجم است که مربوط به حج است و ایستگاه ششم عمره و بالأخره هفتمین بازداشتگاه مربوط به مظالم (حقوق دیگران) است و سرانجام اگر از همین مواقف با موفقیت گذشت وارد بهشت می‌گردد. بحارالأنوار،ج8،ص64.
8.صراط در قرآن
کلمه «صراط»، چهل و پنج بار در آیات مختلف قرآن تکرار شده و در تمام موارد آن به صورت مفرد آمده است، در سی و دو آیه نیز با صفت «مستقیم» توصیف شده است.
منبع: http://ahlolbait.com
